کودتای انگلیسی کرونا - بی نهایت اس ام اس

به گزارش خبرنگاران به نقل از روزنامه خبرنگاران، یک ماه پس از انتشار خبر شیوع این ویروس در شهر بریستول انگلیس، وزیر بهداشت و درمان ایران گفت پای این گونه تازه به ایران باز شده و آن طور که سعید نمکی در آن روزها گفت پنج بیمار مبتلا به این ویروس هم در بیمارستان های ایران تحت مراقبت بودند اما از دو هفته پیش آرام آرام اخباری منتشر شد که حکایت از مشاهده این نوع ویروس در نقاط دیگر ایران داشت و این بار به پیوست مبتلاهای تازه آمار قربانیان ویروس جهش یافته هم منتشر شد، فوت زنی 54 ساله در کاشان و اعلام مرگ یک نفر در قزوین آغاز ماجرای قربانیان ویروس تازه بود و حالا شرایط به گونه ای است که مسوولان وزارت بهداشت می گویند هر بیمار تازه ای را باید مبتلا به ویروس جهش یافته دانست.

اگر تا هفته پیش استان خوزستان یکی از کانون های شیوع ویروس تازه بود حالا رشت و قزوین و خراسان رضوی هم از جمله شهرها و استان هایی است که تعداد قابل توجهی مبتلا به ویروس جهش یافته در آنها حضور دارند. مدیران سلامت شهرهایی هم که هنوز مورد تازه ای در آن دیده نشده از هراس شیوع ویروس تازه هشدار داده اند. بیمارستان ها در حالت آماده باش هستند و وزیر بهداشت و درمان به صراحت گفته است خودتان را برای یکی از سخت ترین یورش های ویروس جهش یافته آماده کنید. جنگ تازه آغاز شده است و یورش ها ادامه دارد، شرایط و حال ما اما در این وانفسای ویروس کشنده و مسری چگونه است؟ ویروس تازه از کجا شیوع پیدا کرده و تا کجا پیش رفته است؟ مهم تر این که آیا تجربه مقابله با شیوع ویروس معمولی می تواند در مواجهه ما با ویروس جهش یافته به کار آید؟

کرونای جهش یافته کجاست؟

استناد به خبرها نشان می دهد در برخی استان ها موارد ابتلا به ویروس جهش یافته مشاهده شده است. پس از شیوع گسترده ویروس جهش یافته کرونا در خوزستان، حالا مقام های بهداشتی استان های خراسان رضوی، خراسان جنوبی، گیلان و هرمزگان نیز گفته اند بیماران مبتلا به ویروس کرونای جهش یافته در برخی شهرهای این استان ها شناسایی شده اند. پیش از آنها مسوولان بهداشتی شهرهایی در استان های قزوین و اصفهان از شناسایی و مرگ بر اثر ابتلا به کرونای جهش یافته اطلاع رسانی کرده بودند.

اخبار مبتلایان به ویروس جهش یافته را حتما باید با یک پیش فرض مهم دنبال کرد و آن این که نحوه تشخیص این ویروس همان روشی نیست که در مورد کرونای معمولی صدق می کند. کیانوش جهانپور، رئیس مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت می گوید: مواردی که از کرونای انگلیسی تا به امروز اعلام شده، موارد قطعی شناسایی شده است که طبیعتا علاوه بر تست PCR که ابتلای فرد به کرونا را نشان می دهد، توالی یابی ژنتیک هم اجرا شده باشد.

این ماجرا وقتی مهم است که بدانیم تعداد تست های توالی یابی ژنتیک و آزمایشگاه هایی که می توانند آن را انجام دهند، محدود است. بنابراین قطعا تعداد افراد مبتلا به کرونای انگلیسی بیش از تعداد اعلامی است که به صورت قطعی شناسایی شده اند.

کیانوش جهانپور هم گفته است ما فقط موارد قطعی شناسایی شده را که توالی یابی ژنتیک برایشان اجرا شده می توانیم اعلام کنیم. با آگاهی نسبت به این موضوع باید بدانیم انتشار خبر مشاهده دو مورد مبتلای جدید به ویروس جهش یافته در بیرجند می تواند خبر مهمی باشد، دو مبتلای قطعی در شهری با 200 هزار نفر جمعیت آن هم با علم به این که قدرت سرایت ویروس جهش یافته تا 70 درصد نسبت به مورد قبلی بیشتر است، می تواند هولناک باشد.

قرنطینه و کوه یخی که در آب است

اوضاع خوزستان در رابطه با شیوع گسترده ویروس تازه، خراب است و رئیس مرکز بهداشت اهواز گفته شرایط اهواز از این هم بدتر می شود. روسای بیمارستان های این شهر در نامه ای به استاندار خواستار قرنطینه فوری این شهر شده اند.

اصناف تعطیل شده اند، اما ادارات این استان با تمام ظرفیت مشغول فعالیت هستند. نمایندگان این استان از رئیس جمهوری خواستند قرنطینه کامل این استان را تایید کند. هفته گذشته استاندار خوزستان اعلام کرده ویروس جهش یافته کرونای انگلیسی بر اساس بررسی های اجرا شده از کشور عراق وارد استان شده است.

چند روز بعد هم سعید نمکی این ادعا را تایید کرد. به گفته او شادگان به عنوان اولین کانون و سپس رامهرمز، اهواز و آبادان، کانون های بعدی ویروس انگلیسی کرونا هستند. خوزستان را یکی از کانون های شیوع ویروس جهش یافته انگلیسی در ایران می دانند، اما پیش از خوزستان خبر موارد ابتلا به ویروس تازه در شهرهای دیگر به گوش می رسید پس چرا یکباره طغیان ویروس جهش یافته در این استان مشاهده شد؟

دو روز پیش یکی از مسوولان بهداشتی خوزستان گفت بسیاری با تست جعلی از مرزهای عراق وارد ایران شده اند و طغیان یکباره کرونای جهش یافته را باید پای سودجویی عده ای در این ماجرا دانست. طبق قانون مسافرانی که وارد کشور می شدند باید تست های پی سی آر منفی داشته باشند؛ اما بررسی ها نشان می دهد مسافرانی که با تست های پی سی آر از کشور عراق وارد می شدند، دارای تست های جعلی بودند.

فرهاد ابول نژادیان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفته در 10 روز گذشته گزارش هایی به دست ما رسیده که آن طرف مرزها برخی تست ها به صورت کاغذ خرید و فروش می شد و تا حدود 5/1 میلیون کاغذ جواب منفی تست بدون انجام آزمایش کرونا به مسافران تحویل داده شده است.

قرنطینه فوری شهر یا نظارت کامل بر رفت و آمد در شهرها از جمله مواردی است که علاوه بر مسوولان این استان از زبان سعید نمکی هم تکرار شد. او هم در سخنرانی تند دیروزش از این گلایه کرد که هیچ نظارتی روی رفت و آمد در مرزها وجود ندارد. اما چقدر قرنطینه یک شهر یا کنترل روی مرزها در جلوگیری از چرخه سرایت تاثیر دارد؟ آن طور که کارشناسان این حوزه می گویند وقتی موارد تازه ویروس جهش یافته در چندین استان مشاهده شد، دیگر بحث قرنطینه توجیهی منطقی ندارد.

مسعود یونسیان به جام جم می گوید بدیهی است که پس از مشاهده این ویروس باید کنترل دقیق تری روی مرزها می داشتیم، درست به همان گونه که سال گذشته اصرار داشتیم پروازهای چین و ایران متوقف شود. اما حالا وقتی جهش در بیش از یک استان اتفاق افتاده به مفهوم این است که در بسیاری از استان ها هم اتفاق افتاده است، چرا که مشاهده یک مورد ابتلای بیماری به مفهوم این است که بین دو تا 14 روز پیش از آن انتقال اتفاق افتاده است. به نوعی این یک کوه یخی است که ما فقط نوک قله آن را می بینیم چرا که فقط نوک قله آن بیرون از آب است.

انفجار کرونای جهش یافته در ایران

حالا وقتی می دانیم خبر قطعی یک ابتلا به ویروس جهش یافته با توجه به موانع بسیاری اعلام شده است یعنی حتما می دانیم رقم اعلامی تفاوت فاحشی با تعداد واقعی مبتلایان دارد. هنوز به صورت رسمی و تفکیک شده از سوی وزارت بهداشت آمار رسمی تعداد مبتلایان به ویروس جهش یافته منتشر نشده است. به این مفهوم که از یک مرجع ثابت هنوز اعلام نشده در چند استان موارد ابتلا به ویروس تازه مشاهده شده و آمارها حاصل گردآوری از مراجع استانی است.

سیر اولین ابتلا به ویروس جهش یافته هم بر اساس خبرهای منتشرشده نشان می دهد اولین مبتلا به ویروس جهش یافته 16 دی امسال از سوی وزیر بهداشت و درمان اعلام شد.

سعید نمکی به خبرنگاران گفت این ویروس در بدن شخصی پیدا شده که اخیرا از بریتانیا به ایران آمده است. به گفته سعید نمکی این فرد با تست پی سی آر مثبت به ایران سفر کرده بوده و به همین دلیل از ابتدا خود را قرنطینه کرده و سپس در یک بیمارستان خصوصی بستری شده است. نمکی اما در حرف هایش اشاره نکرد این بیمار در کدام شهر بستری شده است.

اما اولین قربانی پس از یک ماه اعلام شد. 24 بهمن، این بار معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی قزوین از درگذشت اولین مورد مبتلا به ویروس کرونای جهش یافته در قزوین خبر داد. تا امروز اما به گواه اخبار 62 مورد ابتلا به ویروس جهش یافته انگلیسی در کشور شناسایی شده است. در این میان شرایط استان خوزستان نگران کننده است؛ تا امروز 22 نفر در خوزستان به کرونای انگلیسی مبتلا شده اند.

تعداد افراد مبتلا به کرونای جهش یافته انگلیسی در دهلران 16 نفر است و آن طور که مسوولان بهداشتی استان البرز اعلام کرده اند دو نفر به دلیل ابتلا به ویروس کرونای انگلیسی در البرز جانشان را از دست داده اند. در گفته های دیروز سعید نمکی وزیر بهداشت و درمان هم اشاره شد که شب گذشته دو مورد ابتلای تازه در شهر بیرجند تایید شده است. هرمزگان با دو مورد قطعی مبتلا که یکی در قشم و دیگری در بندرلنگه است از دیگر استان هایی است که شاهد مبتلایان به ویروس تازه هستند.

دیروز مسوولان بهداشتی گیلان هم مرگ یک زن 70 ساله منجیلی را به واسطه ابتلا به ویروس جهش یافته تایید کردند. شناسایی و مشاهده افراد مشکوک هم فراوانی گسترده ای در سراسر ایران دارد. به عنوان مثال دانشگاه علوم پزشکی مشهد اعلام کرده30 مورد مشکوک به کرونای انگلیسی در خراسان رضوی مشاهده شده یا در آذربایجان شرقی یک مورد ابتلا شناسایی شده است و معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز هم از مشاهده مواردی مشکوک به کرونای انگلیسی در شیراز خبر داده و البته که به تعداد آنها اشاره نکرده است.

شباهت ها و تفاوت های یک ویروس

اولین مورد رسمی ابتلا به کرونا سال گذشته از زبان مسوولان بهداشتی بیمارستانی در قم اعلام و خیلی زود هم توسط وزارت بهداشت تایید شد. پس از آن استان های مازندران، تهران و گیلان شاهد بیشترین موارد ابتلا به کرونا بودند. اما قصه ویروس جهش یافته کمی متفاوت است. اولین بار مشاهده و تایید این ویروس در استان قزوین بود و پس از آن اعلام شد در استان های تهران و البرز هم موارد تاییدشده ای از مبتلایان به این ویروس مشاهده شده است. طغیان این ویروس اما از خوزستان بود، استانی که حالا با 11 شهر در شرایط قرمز شرایط نگران کننده ای دارد.

از مسعود یونسیان، اپیدمیولوژیست می پرسیم تجربه یکساله مقابله با ویروس چقدر می تواند در مواجهه با ویروس جهش یافته موثر باشد و راه های مقابله با آن چگونه است؟ این اپیدمیولوژیست معتقد است راه های مقابله با ویروس جهش یافته همانی است که در مورد ویروس قبلی هم کاربرد دارد.

او به جام جم می گوید: قرنطینه فوری یک شهر در شرایط همه گیری در شرایطی است که ویروس در همان شهر است و وقتی منتشر می شود دیگر بحث قرنطینه توجیهی ندارد. برای مقابله با این ویروس باید به همان توصیه ها عمل کرد، اما با سختگیری بیشتر؛ چرا که ویروس تازه قدرت سرایت بسیار بالاتری دارد و برای کندکردن چرخه سرایت باید همان پروتکل ها را شدیدتر اجرا کرد.

ما با درصدی از مداخله توانسته بودیم منحنی ابتلا را افقی کنیم اما حالا با همین مقدار مداخله نخواهیم توانست این منحنی را به همین شکل نگه داریم و برای جلوگیری از بالارفتن این منحنی نیاز به مداخله بیشتر و جدی تری داریم. به این مفهوم که در شرایط کنونی تنها شدت مداخلات تغییر می کند و نوع این مداخلات عینا همانی است که در گذشته هم بود.

ویروس انگلیسی یا جهش ایرانی؟

ویروس جهش یافته انگلیسی حالا در حال انتشار در ایران است. جهش های دیگری هم وجود دارد که البته هنوز در ایران مشاهده نشده است. اما سوال مهم این است که چقدر از انتشار ویروس جهش یافته انگلیسی در ایران اطمینان داریم. مسعود یونسیان معتقد است هنوز آگاهی کاملی در این حوزه وجود ندارد. این اپیدمیولوژیست به جام جم می گوید: حقیقت این است که ما هنوز اطلاع نداریم چه جهش های احتمالی ممکن است از این ویروس در داخل کشور شکل گرفته باشد.

اگر انگلیس توانسته تشخیص بدهد به این دلیل است که هفته ای 20 هزار مورد آزمایش مفصل ان.جی.اس انجام می دهد. بنابراین کشورهایی که توانسته اند تشخیص بدهند به این دلیل بوده که روش مناسب تری داشتند. با علم به این موضوع که ما هنوز ابزار لازم و کافی برای تشخیص جهش های مختلف را نداریم با اطمینان نمی توانیم بگوییم موارد ابتلای تازه همان ویروس جهش یافته انگلیسی است.

به عنوان مثال ویروس جهش یافته برزیلی را کشور ژاپن توانسته تشخیص بدهد. به این مفهوم که رخداد این جهش در برزیل بوده اما کشف آن توسط ژاپنی ها اجرا شده است.مسعود یونسیان به جام جم می گوید: این را باید مدنظر قرار بدهیم که ما در ایران اطلاع کاملی نداریم از این که آیا ممکن است جهشی در داخل کشورمان اتفاق افتاده باشد یا خیر و به صورت قطعی نمی توانیم ادعا کنیم این افزایش مواردی که در ابتلای بیمارانمان می بینیم، جهش های وارداتی هستند یا جهش هایی که احتمالا در ایران شکل گرفتند.