یوستین گردر، نویسنده نروژی و خالق دنیای سوفی را بیشتر بشناسید - بی نهایت اس ام اس

یوستین گردر کیست؟ زندگی نامه فیلسوف رمان نویس

یوستین گردر در هشتم اوت سال 1952 در شهر اسلو، مرکز نروژ، متولد شد. پدرش مدیر مدرسه و مادرش نویسنده کتاب کودک و بعلاوه معلم بود. همین پیشینه خانوادگی علاقه او را به آموزش، کتاب و اندیشه ورزی در سنین پایین برانگیخت. دوران کودکی او در فضایی فرهنگی و روشنفکرانه گذشت که به احتمال زیاد تأثیر زیادی در شکل گیری شخصیت فکری اش داشت.

گوردر تحصیلات خود را در رشته های الهیات و ادبیات اسکاندیناوی در دانشگاه اسلو ادامه داد. علاقه اش به پرسش های بنیادی در خصوص هستی، زندگی و مرگ از همان دوران تحصیل شکل گرفت. پس از سرانجام تحصیلات دانشگاهی، چندین سال به تدریس در دبیرستان های نروژ پرداخت. به گمانم همان زمان ها بود که متوجه شد فلسفه تنها به گوش شوپنهاور و نیچه خوش نمی آید. نوجوانان عصر حاضر نیز می توانند با مفاهیم پیچیده فلسفی ارتباط برقرار نمایند، به شرطی که این مفاهیم به زبان قابل فهم و در قالبی داستانی بیان شوند.

گوردر هم به فلسفه علاقه داشت، هم به تدریس و هم به ادبیات. پس مسیر تازه ای انتخاب کرد. نوشتن رمان های مجذوب کننده فلسفی با زبان روایی ساده و روانی که خواننده جوانش را تا پایان با خود همراه می نماید.

شروع معروفیت با دنیای سوفی

در سال 1991، یوستین گردر با انتشار رمان دنیای سوفی به نقطه عطفی در کارنامه ادبی خود رسید. دنیای سوفی چهارمین اثر چاپ شده او بود. این کتاب که در ابتدا برای نوجوانان نوشته شده بود، به زودی مورد توجه مخاطبان بزرگسال نیز نهاده شد و به پرفروش ترین اثر گوردر بدل شد. داستان کتاب دنیای سوفی، حول محور دختری نوجوان به نام سوفی می چرخد که با دریافت نامه هایی از فیلسوفی ناشناس وارد سفری فکری در تاریخ فلسفه می گردد.

یوستین گردر با دنیای سوفی توانست فلسفه را از محیط دانشگاهی و تخصصی به دنیای داستان و ادبیات وارد کند. این کتاب به بیش از 60 زبان دنیا ترجمه شده و میلیون ها نسخه از آن به فروخته شده است. در ایران نیز چندین ترجمه از این اثر منتشر شده و سال ها در میان کتاب های پرفروش قرار داشته است و هنوز هم نامش آشناست. کتاب دنیای سوفی نمونه ای پیروز از آموزش فلسفه به زبانی ساده و شیواست.

دنیای سوفی به قدری سروصدا کرد که در سال 1997 یوستین گردر و همسرش سیری دانیوویگ، بنیاد جایزه ای با همین نام را تأسیس کردند. جایزه سوفی که به منظور پاسداشت حامیان طبیعت و توسعه محیط زیست اعطا می شد، ارزشی معادل 100000 دلار آمریکا (77 هزار یورو) داشت و تا سال 2013 هرساله به برندگانش اهدا می شد. در سال 2013 اعلام شد که به علت کمبود بودجه، این جایزه دیگر اعطا نخواهد شد.

آثار برجسته یوستین گردر: از دنیای سوفی تا مایا

اگرچه معروفیت اصلی گوردر به خاطر دنیای سوفی است، اما آثار دیگر او نیز کم اهمیت نیستند. هر یک از کتاب های او دریچه ای به دنیایی تازه از تفکر، خیال و معنابخشی به زندگی است. در ادامه به بعضی از آثار برجسته او اشاره می کنیم:

راز فال ورق (The Solitaire Mystery)

این رمان پیش از دنیای سوفی منتشر شد و در آن نیز رگه های فلسفی و معنایی دیده می گردد. داستان درباره پسری نوجوان است که همراه پدرش سفری را شروع می نماید و در جریان آن، با مفاهیمی چون سرنوشت، حافظه، و هویت روبرو می گردد.

مایا (Maya)

در این رمان، گوردر به تقاطع دانش علمی، تاریخ بشر و معنای زندگی می پردازد. داستان، در گفت وگویی میان دو شخصیت شکل می گیرد که از دو فرهنگ مختلف آمده اند و به آنالیز سرشت انسان، تکامل و آگاهی می پردازند. فرانک مردی ست که به هیچ رازی باور ندارد و زندگی را صرفاً حاصل تصادف می داند. در مقابل، زوجی اسپانیایی به نام آنا و خوزه معتقدند هستی از شروع مهبانگ تا امروز، هدف دار و معنادار بوده است. روایت کتاب از زبان نویسنده ای انگلیسی به نام جان اسپوک بیان می گردد، که نسخه ای از نامه فرانک به همسرش را در اختیار دارد.

دختر پرتقالی (The Orange Girl)

نامه ای احساسی از پدری درگذشته به پسرش، درباره عشق و معنای زندگی. این کتاب به سبک روایتی ساده و عاطفی نوشته شده و یکی از محبوب ترین آثار گوردر در میان نوجوانان و جوانان است. داستان، با نگاهی نوستالژیک و تأمل برانگیز، پلی می زند میان خاطرات گذشته و دغدغه های حال. درون مایه اصلی آن، ارزش لحظه ها و ناپایداری زندگی است که به شکلی شاعرانه بیان شده است.

مرد غیرقابل اعتماد (An Unreliable Man)

رمان مرد غیر قابل اعتماد تازهترین اثر یوستین گردر در تاریخ نگارش این یادداشت است که به موضوع تنهایی اگزیستانسیال می پردازد. داستان درباره یاکوپ، مردی تنها و منزوی است که کوشش می نماید از رنج تنهایی خود رهایی یابد. او در جستجوی ارتباط با دیگران است، اما در نهایت متوجه می گردد که تنها راه رهایی از این تنهایی، پذیرش خود و اتکا به درون است. این رمان به آنالیز معنای زندگی و تنهایی انسان مدرن می پردازد.

نگاهی به سبک نوشتاری گردر

یکی از ویژگی های شاخص آثار گوردر، استفاده از ساختار داستان در داستان است. او اغلب در روایت هایش، از لایه های مختلف داستانی بهره می برد که در نهایت به یک هسته فلسفی می رسند. شخصیت های او اغلب نوجوانانی کنجکاو و اهل پرسش اند که در مسیر داستان، به بینشی عمیق تر از زندگی می رسند.

بعلاوه، گوردر در آثارش از زبان ساده و بدون اصطلاحات تخصصی بهره می برد تا حتی مخاطبان کم تجربه در زمینه فلسفه نیز بتوانند مفاهیم را درک نمایند. این مهارت او را به یکی از برترین نویسندگان در حوزه آموزش غیرمستقیم فلسفه تبدیل نموده است.

یوستین گردر و دغدغه های اجتماعی و محیط زیستی اش

گوردر تنها به نوشتن داستان های فلسفی بسنده ننموده است. او در زمینه های اجتماعی و محیط زیستی نیز فعال بوده است. او از جمله نویسندگانی است که به بحران تغییرات اقلیمی، گرم شدن زمین و نابودی تنوع زیستی توجه دارد. کتاب دنیای آنا بازتابی از نگرانی های او در این زمینه است.

در این کتاب، آنا که به تازگی با جوناس آشنا شده و رابطه ای محبت آمیز با او برقرار نموده، در آستانه یک تغییر اساسی در زندگی اش قرار گرفته است. او درگیر دغدغه هایی درباره تغییرات اقلیمی و بحران های محیط زیستی است که به او فشار می آورد. در یکی از خیال پردازی هایش، به آینده سفر نموده و از سوی نبیره اش به خاطر تخریب های محیط زیستی نسلش مورد سرزنش قرار می گیرد و از او خواسته می گردد که دنیای بهتری برای آینده گان بسازد.

یوستین گردر به عنوان نویسنده ای با تفکر فلسفی عمیق و دنیای تخیلی غنی، در آثار خود به مسائلی همانند محیط زیست، بحران های اجتماعی و آینده بشریت می پردازد. او کوشش می نماید تا نه تنها به عنوان یک نویسنده فلسفی شناخته گردد، بلکه دغدغه های انسان شناختی و اجتماعی را نیز در داستان هایش بگنجاند. در این مسیر، او با تلفیق دنیای تخیلی و مفاهیم فلسفی، به مخاطبان این فرصت را می دهد که به خودشان و دنیای اطرافشان نگاهی تازه داشته باشند.

معرفی کتاب های پرفروش یوستین گردر

در ایران، آثار یوستین گردر با استقبال گسترده ای روبه رو شده اند. کتاب دنیای سوفی علیرغم محتوای عمیق فلسفی اش، سالهاست که از محبوبیتی عامیانه برخوردار است. بعلاوه ترجمه های متعددی از آثار دیگر گوردر، از جمله راز فال ورق، دختر پرتقالی نیز در بازار کتاب ایران موجود است که با توجه به عدد بالای تیراژشان به نظر می رسد که جزو کتاب های موردعلاقه خوانندگان نسل جوان باشند و عنوان پرفروش ترین کتاب های فلسفی ادبی چند دهه اخیر را کسب نمایند. مترجمان ایرانی توانسته اند با وفاداری به لحن ساده و روان گردر، آثار او را به گونه ای ترجمه نمایند که حس و حال اصلی کتاب حفظ گردد. بعضی از این ترجمه ها نیز بارها تتازه چاپ شده اند و در کتابفروشی های مختلف در دسترس اند.

خواندنی ها

معرفی کتاب دختر پرتقالی یوستین گردر؛ رازی بین پدر و پسر

سخن سرانجامی

آثار یوستین گردر در بسیاری از جوامع دنیای توانسته اند به نسل های مختلف آگاهی بدهند و در زمینه های مختلف فرهنگی و اجتماعی اثرگذار باشند. علاوه بر این، او با جایگاه خود در ادبیات معاصر نروژ، نه تنها بر نویسندگان هم وطنش تأثیر گذاشته، بلکه در سطح دنیای نیز به ترویج فلسفه و تفکر انتقادی یاری نموده است. از این رو، آثار او همچنان مورد توجه مخاطبان جوان و بزرگسال در سراسر دنیا قرار دارند.

یوستین گردر نویسنده ای است که توانسته با زبان داستانی ساده و دلنشین، فلسفه را وارد زندگی روزمره مخاطبانش کند. او باور دارد که هر انسانی حق دارد در برابر زندگی و هستی، پرسشگر باشد و از مسیر تفکر، به درک عمیق تری از خود و دنیا برسد. آثار گوردر نه تنها سرگرم نماینده اند، بلکه الهام بخش، آموزنده و تأمل برانگیز نیز هستند. برای هرکسی که در پی یافتن معنا در زندگی است، آثار یوستین گردر می توانند چراغی در مسیر باشند.

اگر تا به حال کتابی از گوردر نخوانده اید، دنیای سوفی می تواند نقطه شروع مناسبی باشد. اما اگر با او آشنا هستید، پیشنهاد می کنیم دیگر آثارش را نیز مطالعه کنید تا بیشتر با فکر خلاق و دغدغه مند این نویسنده آشنا شوید.